Alchemy (အဂ္ဂိရတ်ပညာ)

[January 19, 2022] ထ်ုအင်, ဖၠုံထီ့ခါန်ႋ
Updated [September 26, 2022] ထိက်တင်ဓံင့်, ဖၠုံထီ့ခါန်ႋ

From Alchemy to Chemistry.
From Astrology to Astronomy.

Alchemy Glossary

ကန့်

  • (မြန်မာ)
    • ဝါဖျော့သော အဆင်းရှိ၍ မီးတောက်လောင်တတ်သည့် ဆေးဖက်ဝင်သော ကျောက်တစ်မျိုး။
      ဆေးဒန်းကန့်အစရှိသော ဓာတ်မျိုးဖြင့်လည်းကောင်း။ သူဇာ။ ၁၂၄။
  • (အင်္ဂလိပ်)
    • Sulphur

ခြသံ

  • (မြန်မာ)
    • ခြတောင်ပို့မြေမှရသောသံသတ္တု။
      ခြမင်းကြီးရဲ့…..ရာဇပလ္လင်လုပ်ထားတဲ့ခြသံအစစ်ဟာ၊ သူရ၊ ပ။ ၃၈။
  • (အင်္ဂလိပ်)
    • Nugget of metal sometimes found in ant-hills (termite, white ant)

ငွေရည်ကျို

  • (အင်္ဂလိပ်)
    • Casting white gold

ပထဝီမုခသံ

  • (မြန်မာ)
    • ကမ္ဘာမြေမျက်နှာပြင်ပေါ်ရှိသံ
      ပထဝီ = ကမ္ဘာမြေ
      မုခ = မျက်နှာပြင် (mukha)

ပြဒါး

  • (မြန်မာ)
    • ကျုံ့ခြင်း၊ ပြန့်ခြင်းမြန်သော၊ အလွန်လေးသော ငွေရောင်သတ္တုဒြပ်စင်။
      ပယင်းရွှေငွေ၊ ပြဒါးသေသား၊ ကုဋေဖိုးထိုက်။ ရခိုင်နိုင်*၁၂။
  • (အင်္ဂလိပ်)
    • Mercury

ဖားဖို

  • (မြန်မာ)
    • လေမှုတ်အားဖြင့် တောက်စေသောမီးသွေးဖို။
      ရွှေပန်းထိမ်လုပ်ငန်းများတွင် ဖားဖိုများကိုသာ အသုံးပြုကြသည်။ အနုငွေ။ ၁၄၂။
  • (အင်္ဂလိပ်)
    • Bellows
  • (မြန်မာ)
    • ပိန်ချည်ဖောင်းချည် ပြုလုပ်၍ မီးသွေးဖိုကို လေမှုတ်ပေးသော သားရေလေအိတ်။
      အခန်း၏အလယ်ဗဟိုတွင် လေထိုးသောဖားဖိုနှစ်ခုရှိ၏။ ညံ့။ ၁၃၀။
  • (အင်္ဂလိပ်)
    • Charcoal stove with bellows; black-smith’s forge with bellows.

ဘော

  • (မြန်မာ)
    • သန့်စင်သောငွေသတ္တု။
      ဘော်ဆိုသည်…ငွေစစ်စစ်ကို ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ အနုငွေ။ ၁၇။
  • (အင်္ဂလိပ်)
    • Silver of the finest quality

ရွှေ

  • (မြန်မာ)
    • အဝါရောင်ရှိသော အဖိုးတန်သတ္တုဒြပ်စင်။
      ရွှေကိုဝတ်ဆင်သည်။ ဥတု။ ၂၉။
  • (အင်္ဂလိပ်)
    • Gold

ရွှေစိမ်း

  • (အင်္ဂလိပ်)
    • Gold nuggest/ native gold
      Gold nuggets, gold flakes and gold dust are types of raw gold.

လုံ

  • (မြန်မာ)
    • ရွှေ၊ ငွေ၊ သတ္တုစသည်ကို အရည်ကျိုရန် မြေစေးနှင့် ပြုလုပ်ထားသည့် မီးခံခွက်။
      သံဓာတ်လုံကြုတ်၊ ဘာဝရုပ်ကို မိုနှုတ်သီးဝ၊ မီးဝယ်ချ၍။ ပုည၊ ၂။ ၆၃။
  • (အင်္ဂလိပ်)
    • Crucible

သွပ်

  • (မြန်မာ)
    • အပြာရောင်သန်းသော အဖြူရောင်ရှိသတ္တုတစ်မျိုး။
      သွပ်ပေါ်သို့ ဆာလဖျူရစ်အက်ဆစ်လောင်းထည့်လိုက်လျှင်။ ပံဝ။ ၄။
  • (အင်္ဂလိပ်)
    • Zinc

သံစိမ်း

  • (မြန်မာ)
    • သံရိုင်းကို ကျို၍ရသော အထည်မလုပ်ရသေးသည့်သံ။
      သံရည်ကိုသံနှင့် ပြုလုပ်ထားသောမြောင်းထဲသို့ လောင်းချ၍ ရရှိသောသံခဲသည် သံစိမ်းဖြစ်လေသည်။ ဆောက်ဦ။ ၄၇။
  • (အင်္ဂလိပ်)
    • Pig iron

Myanmar units of measurement

Table of mass units

Unit (Burmese) Unit (Romanized) Metric Imperial/US Ratio to previous
ရွေးလေး yway lay 136.078 mg 2.1 grain  
ရွေးကြီး yway gyi 272.155 mg 4.2 grain 2
ပဲသား petha 1.02058 g 15.75 grain 3.75
မူးသား mutha 2.04117 g 31.5 grain 2
မတ်သား mattha 4.08233 g 63 grain 2

To read more about Myanmar units of measurement, see Myanmar units of measurement.

Crossroad

Alchemy

One goal of alchemy, the transmutation of base substances into gold, is now known to be impossible by chemical means but possible by physical means. Although not financially worthwhile, Gold was synthesized in particle accelerators as early as 1941.1

Synthesis of precious metals

Gold was synthesized from mercury by neutron bombardment in 1941, but the isotopes of gold produced were all radioactive.2 In 1924, a German scientist, Adolf Miethe, accomplished the same feat.3

In 1980, Glenn Seaborg transmuted several thousand atoms of bismuth into gold at the Lawrence Berkeley Laboratory. His experimental technique was able to remove protons and neutrons from the bismuth atoms. Seaborg’s technique was far too expensive to enable the routine manufacture of gold but his work is the closest yet to emulating an aspect of the mythical Philosopher’s Stone.4

Glenn Theodore Seaborg

In 1980, he transmuted several thousand atoms of bismuth-209 into gold (197 Au) at the Lawrence Berkeley Laboratory. His experimental technique, using nuclear physics, was able to remove protons and neutrons from the bismuth atoms.(how?) Seaborg’s technique would have been far too expensive to enable routine manufacturing of gold, but his work was close to the mythical Philosopher’s Stone.5,6

Nuclear transmutation

Elements heavier than iron, such as gold or lead, are created through elemental transmutations that can naturally occur in supernova. One goal of alchemy, the transmutation of base substances into gold, is now known to be impossible by chemical means but possible by physical means. As stars begin to fuse heavier elements, substantially less energy is released from each fusion reaction. This continues until it reaches iron which is produced by an endothermic reaction consuming energy. No heavier element can be produced in such conditions.

In 1941, Rubby Sherr, Kenneth Bainbridge and Herbert Lawrence Anderson reported the nuclear transmutation of mercury into gold.7

Notes:

Markdown table built using this document.

Footnote:

  1. Aleklett, K.; Morrissey, D. J.; Loveland, W.; McGaughey, P. L.; Seaborg, G. T. (1 March 1981). “Energy dependence of 209Bi fragmentation in relativistic nuclear collisions”. Physical Review C. 23 (3): 1044–1046. Bibcode:1981PhRvC..23.1044A. doi:10.1103/PhysRevC.23.1044. ↩

  2. R. Sherr; K. T. Bainbridge & H. H. Anderson (1941). “Transmutation of Mercury by Fast Neutrons”. Physical Review. 60 (7): 473–479. Bibcode:1941PhRv…60..473S. doi:10.1103/PhysRev.60.473. ↩

  3. A.Miethe, ”Der Zerfall des Quecksilberatoms,” Naturwissenschaften, 12(1924): 597-598 ↩

  4. Aleklett, K.; Morrissey, D.; Loveland, W.; McGaughey, P.; Seaborg, G. (1981). “Energy dependence of 209Bi fragmentation in relativistic nuclear collisions”. Physical Review C. 23 (3): 1044. Bibcode:1981PhRvC..23.1044A. doi:10.1103/PhysRevC.23.1044. ↩

  5. Aleklett, K.; Morrissey, D.; Loveland, W.; McGaughey, P.; Seaborg, G. (1981). “Energy dependence of 209Bi fragmentation in relativistic nuclear collisions”. Physical Review C. 23 (3): 1044. Bibcode:1981PhRvC..23.1044A. doi:10.1103/PhysRevC.23.1044. ↩

  6. Matthews, Robert (December 2, 2001). “The Philosopher’s Stone”. The Daily Telegraph. Retrieved September 22, 2020. ↩

  7. R. Sherr, K. T. Bainbridge, and H. H. Anderson (1 October 1941). “Transmutation of Mercury by Fast Neutrons”. Physical Review. 60 (7): 473–479. Bibcode:1941PhRv…60..473S. doi:10.1103/PhysRev.60.473. Retrieved 20 June 2022. ↩

Written on January 19, 2022